ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΟΙΚΟΓΕΝΟΥΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΤΥΠΩΝ ΣΠΙΛΩΝ (FAMMM)

Το σύνδρομο οικογενούς μελανώματος – δυσπλαστικών σπίλων σχετίζεται συνήθως με μεταλλάξεις στο γονίδιο CDKN2A και στο γονίδιο CDK4. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών σπίλων (συνήθως περισσότερων από 50). Παράλληλα, συχνά αναφέρεται ιστορικό μελανώματος σε πολλαπλά μέλη μιας οικογένειας.

Τα άτομα που φέρουν μεταλλάξεις στα γονίδια αυτά, παρουσιάζουν επιπλέον αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης και άλλων νεοπλασμάτων, κυρίως καρκίνου παγκρέατος.

Οι παθογόνες μεταλλάξεις στα γονίδια αυτά κληρονομούνται με τον αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα. Δηλαδή, εάν ο ένας από τους δύο γονείς φέρει αυτήν την αλλαγή, ο απόγονος έχει 50% πιθανότητα να την κληρονομήσει. Η μετάλλαξη αυτή μπορεί να κληρονομηθεί είτε από τον πατέρα ή από την μητέρα.

Την υποψία κληρονομούμενης μετάλλαξης στα γονίδια αυτά, εγείρουν:

• Η διάγνωση μελανώματος σε νεαρή ηλικία
• Η διάγνωση πολλαπλών πρωτοπαθών μελανωμάτων σε έναν ασθενή
• Η διάγνωση μελανώματος και καρκίνου παγκρέατος στον ίδιο ασθενή
• Η διάγνωση μελανώματος σε πολλαπλά μέλη μιας οικογένειας
• Η ύπαρξη πολλαπλών μελών σε μία οικογένεια με τη διάγνωση μελανώματος και καρκίνου παγκρέατος

Σε περίπτωση ανίχνευσης παθογόνου μετάλλαξης σε κάποιο από τα προαναφερθέντα γονίδια, θα πρέπει να ενημερωθεί το άτομο για τις μεθόδους προληπτικού ελέγχου με βάση τις υπάρχουσες διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες.

Στην περίπτωση αρνητικού γονιδιακού ελέγχου, εάν στο οικογενειακό ιστορικό αναφέρονται περιστατικά μελανώματος, το άτομο θεωρείται ότι βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος και θα πρέπει να υποβάλλεται σε προληπτικούς ελέγχους σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες.

Αναφορές

1. Skin cancer genetics. Available from: https://www.cancer.gov/types/skin/hp/skin-genetics-pdq#section/_38.
2. Ransohoff, K.J., et al., Familial skin cancer syndromes: Increased melanoma risk. J Am Acad Dermatol, 2016. 74(3): p. 423-34.
3. Leachman, S.A., et al., Identification, genetic testing, and management of hereditary melanoma. Cancer Metastasis Rev, 2017. 36(1): p. 77-90.
4. Begg, C.B., et al., Lifetime risk of melanoma in CDKN2A mutation carriers in a population-based sample. J Natl Cancer Inst, 2005. 97(20): p. 1507-15.
5. ΕΛΕMΜΕΛ (EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑΤΟΣ), Κατευθυντήριες Οδηγίες Διάγνωσης και Αντιμετώπισης Μελανώματος, Αθήνα 2016.
6. Lynch, H.T. and T.G. Shaw, Familial atypical multiple mole melanoma (FAMMM) syndrome: history, genetics, and heterogeneity. Fam Cancer, 2016. 15(3): p. 487-91.
7. Soura, E., et al., Hereditary melanoma: Update on syndromes and management: Genetics of familial atypical multiple mole melanoma syndrome. J Am Acad Dermatol, 2016. 74(3): p. 395-407.