ΕΛΕΝΑ ΦΟΥΝΤΖΗΛΑ, MD, PhD
ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ
ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ
Πώς θα ξεχωρίσουμε τους ασθενείς οι οποίοι θα ωφεληθούν από τη χορήγηση ανοσοθεραπείας; Υπάρχουν βιοδείκτες που μας βοηθούν να προβλέψουμε ανταπόκριση ή αντίσταση στην ανοσοθεραπεία; Προσπαθώντας να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά δημοσιεύσαμε μία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας στο περιοδικό JNCI διερευνώντας γενωμικούς βιοδείκτες προβλεπτικούς απάντησης ή αντίστασης στην ανοσοθεραπεία.
Η ανοσοθεραπεία έχει φέρει επανάσταση στη θεραπεία του καρκίνου, καθώς προσφέρει σημαντικό κλινικό όφελος σε επιλεγμένους ασθενείς. Παρατηρούμε όλο και συχνότερα ασθενείς σε μακροχρόνια ύφεση χάρη στην ανοσοθεραπεία ακόμη και περιπτώσεις πλήρους εξαφάνισης της νόσου για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς δεν ωφελούνται καθόλου από αυτή τη θεραπεία, ενώ άλλοι υποτροπιάζουν μετά από σύντομο χρονικό διάστημα, παρά το αρχικό όφελος. Παράλληλα, ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν πολύ κακή ανοχή και σημαντικού βαθμού τοξικότητα με τη χορήγηση ανοσοθεραπείας.
Στα πλαίσια της εξατομικευμένης ιατρικής είναι απαραίτητο να μπορούμε να επιλέξουμε την κατάλληλη θεραπεία για κάθε ασθενή μας, ώστε να έχουμε το μεγαλύτερο θεραπευτικό όφελος, ιδανικά με τη λιγότερη τοξικότητα.
Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν, να διερευνήσουμε τους μηχανισμούς που σχετίζονται με την ανταπόκριση στην ανοσοθεραπεία, ώστε να μπορούμε να αναγνωρίσουμε ποιος ασθενής θα ωφεληθεί από αυτή τη θεραπεία και ποιος όχι.
Πρόσφατα δημοσιεύσαμε μία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, όπου συγκεντρώσαμε στοιχεία για εγκεκριμένους και υπό έρευνα γενωμικούς βιοδείκτες προβλεπτικούς της αντίστασης ή της απάντησης στην ανοσοθεραπεία. Χάρη στη ραγδαία πρόοδο της τεχνολογίας και την ανάπτυξη νέων μεθόδων έρευνας των μοριακών μηχανισμών που χαρακτηρίζουν τους όγκους, έχουν ανιχνευτεί πολλαπλές αλλαγές σε επίπεδο κυττάρων που φαίνεται ότι μπορούν να προβλέψουν την ανταπόκριση ή την αντίσταση στην ανοσοθεραπεία. Οι περισσότερες από αυτές τις μοριακές αλλαγές βρίσκονται ακόμη υπό αξιολόγηση.
Καθώς οι μηχανισμοί διαφυγής ανοσολογικής επιτήρησης των καρκινικών κυττάρων, το μικροπεριβάλλον του όγκου, και οι μηχανισμοί άμυνας του οργανισμού αποτελούν ένα πολύπλοκο σύστημα, φαίνεται ότι ένας συνδυασμός βιοδεικτών θα είναι πιο χρήσιμος σε σύγκριση με μεμονωμένους βιοδείκτες, για να προβλέψει ποιος ασθενής θα ωφεληθεί από την ανοσοθεραπεία.